Kastamonu’da
812 çeşit yemek tespit edilmiş. Bu yemeklerin 500’ü Türkiye’nin hiçbir yerinde
bilinmiyor
-Kastamonu’yu
ziyaret edenler yörenin etli ekmeğini ve çorbalarını tatmadan geçmez.
-Bunun
yanı sıra Üryani eriği, çekme helvası dönüşte dostlara götürülen yöresel
lezzetlerden bazıları
Üzerine
kitaplar yazılsa yeterli gelmeyecek bir başka mutfak kültürü ile sizlerleyiz.
Kastamonu mutfak kültürünü az da olsa yerimiz yettiğince tanıyalım.
Kastamonu’da binlerce yıllık bir kültür birikimi ve il sınırlarındaki coğrafi
çeşitlilik, yemek kültürünün zenginliğinde de kendisini gösteriyor.
Yapılan
derleme çalışmalarında Kastamonu’da 812 çeşit yemek tespit edildi ve bu
yemeklerden yaklaşık 500’ünün Anadolu’nun diğer yörelerinde bilinmediği ortaya
çıktı. Kastamonu mutfağı üzerine yapılan derleme ve tespit çalışmaları
1950’lilerin başına uzanıyor. Bu tarihlerde arkeolog Ahmet Gökoğlu’nun yaptığı
çalışma sonucunda tespit edilen yemek türlerinin tümünün yer aldığı bir yayın
çıkarılamadı. Gökoğlu, Türk Etnografya Dergisi’nde bu derlemesinden yalnızca
‘Kastamonu Ekmekleri’ ve ‘Kastamonu Çorbaları’ adını taşıyan iki makale
yayınladı. Gökoğlu 1967’de yayınladığı “Kastamonu Ekmekleri” adlı makalesinde
Kastamonu’daki yemek çeşidinin yine o tarihlerde yapılan ve 36 ilden derlenen
“Anadolu Yemekleri ve Türk Mutfağı” adlı kitaptaki çeşitlerden 280 yemek fazla
olduğunu belirtildi. Genel anlamda ekmekler, çorbalar, et yemekleri, hamurlu
yemekler, sebze yemekleri, tatlılar ve içecekler olarak ana başlıkları olarak
ayrılan Kastamonu mutfak kültürü içinde neredeyse her ilçe sahip olduğu bir
meyve ya da başka bir ürünle ön plana çıkar. Neredeyse ilin geneline yayılmış
Kastamonu elması, Üryani eriği, İnebolu kestanesi, Taşköprü sarımsağı, Araç
cevizi bunlara bir örnektir.
Etli
ekmek
Banduma
Mıklama
Paça
Ala
pilav
Ekşili
pilav
Çekme
helva
Simit
tiridi
Kuyu
kebabı
Oğmaç
çorbası
Köle
hamuru
Cırık
tatlısı
Üryani
eriği hoşafı
Kuyu
kebabı
ETSİZ SEBZE YEMEKLERİ
Bunların
hemen hemen hepsi zeytinyağı veya diğer sıvı yağlarla pişirilir. Dolmalar
(biber, patlıcan), sarmalar (yaprak, kelem, ispit, pancar, müsellim, yapraz),
etli patates paçası oturtması, barbunya fasulyesi gibi yemeklerdir. Zeytinyağlı
yaprak sarması Kastamonu’da son yemek olarak yenir. Bu sebeple adı
“karahaber”dir. Yemek, ziyafetin sona erdiğini bildirir. Sofraya konduğunda
‘karahaber geldi’ derler.
YUMURTALI YEMEKLER
Çırpılmış
yumurtaya batırılan ekmekler kızgın yağda kızartılır. Buna yörede “kaygana”
denir. Kastamonu’nun tanınmış yemeklerinden biri de mıklamadır. Üzerinde
yumurta kırılarak hafifçe pişirilen yemeklerin genel adı “mıklama”dır.
HAMURLU YİYECEKLER
Somun,
serme, gözleme hamuru başlıca ekmeklerdir. Kastamonulu hanımlar bayat ekmek
veya sermeden ‘tirit’ adlı bir yemek yapar. İç yağlı çörek, mısır çöreği, kete,
kül çöreği, tarhanalı çörek en sevilen çöreklerdir. Erişte hamuru çökelekle
yoğrulur, açılıp içine ceviz konur, üzerine kızgın yağ dökülür. Buna ‘haluçga’
denir.
Ekşili
pilav bulgur, ebegümeci, yoğurt, maydanoz, dereotu ile yapılan ilginç ve güzel
bir yemektir adı ekşili ama içinde limon yok.
Etli
ekmek denince Konya ya da Sivas aklınıza gelse de Kastamonu etli ekmeği çok
farklı ve değişik bir tat. Dana kıyması, soğan, maydanoz, yumurta, karabiber,
kimyon, tuz malzemeleri ile saçta hazırlanan incecik yufkaların arasında pişen
çok lezzetli bu pideyi başka yerde bulamazsınız.